جلوگيري از تخريب آثار باستاني به كمك فناوري نانو در ايران
محققان كشور با بهره گيري از فناوري نانو، اقدام به طراحي و ساخت ويترينهاي نمايش آثار تاريخي در موزهها و كتابخانهها كردند، استفاده از اين ويترينها ميتواند آثار تاريخي با قدمت بالا را در برابر عوامل آسيب رسان حفاظت كرده و از تخريب آن جلوگيري كند. حفاظت و نگهداري از آثار تاريخي و فرهنگي امري بسيار مهم و ضروري است، اين آثار ارزشمند با گذشت زمان تخريب پذير ميشوند لذا براي بقا، نياز به بكارگيري روشهاي حفاظتي پيشگيرانه دارند. هدف اين محققان طراحي و ساخت محفظههاي نگهداري مناسب براي نمايش اين آثار تاريخي در موزهها و كتابخانهها بوده است. مريم افشار پور در خصوص اهداف دنبال شده در اين طرح گفت: تلاش ما بر اين بوده تا روشي نوين در امر حفاظت و نگهداري آثار تاريخي معرفي شود، به ترتيبي كه دخل و تصرف مستقيمي بر روي آثار انجام نگيرد. وي افزود: براي اين منظور صرفا شرايط جديدي براي نگهداري و نمايش آثار طراحي شده است، جلوگيري از عواملي مانند آسيبهاي شيميايي و فيزيكي ناشي از نور، آسيبهاي ناشي از اكسيداسيون سلولز و رنگ پريدگي در دراز مدت و آسيبهاي ناشي از حمله قارچها و باكتريها مد نظر بوده است.
وي ادامه داد: طراحي محفظهها به گونه اي صورت گرفته كه با بهينه كردن شرايط محيطي و مقابله با عوامل آسيب رسان، به نگهداري و حفظ آثار كمك مي كند، براي اين منظور از خواص منحصر به فرد نانو ذرات دي اكسيد تيتانيوم بهره گرفته شده كه به صورت لايه بيروني بر روي سطح شيشه قرار گرفته اند. افشار پور افزود: اين محفظهها كاملا شفاف بوده و به دليل دارا بودن خواصي همچون فيلتر كردن اشعه UV، خواص ضد قارچي و تجزيه ي آلايندههاي هوا باعث كاهش آسيبهاي محيطي و افزايش طول عمر اثر (به ويژه كتب و دست نوشتههاي تاريخي) ميشود. وي گفت: نتايج حاكي از توانايي اين سيستم در جلوگيري از تخريب ناشي از اكسيداسيون سلولز، رنگ پريدگي، تخريب ناشي از قارچ براي مدت طولاني است، از نتايج اين طرح، كه به شماره ۷۲۰۰۴ ثبت اختراع شده است؛ ميتوان در مخازن و سالنهاي نمايش موزهها، كتابخانهها و گالريها استفاده كرد. افشار پور ساير مزيتهاي اين روش را بيان كرد و افزود: صرف نظر از آسيبهاي وارده به آثار تاريخي، مرمت و درمان اين آثار نيازمند زمان و هزينه بسياري است، از آنجايي كه حجم آثار در كتابخانهها و موزهها بسيار زياد است، متاسفانه تا قبل از مرمت دچار تخريبهاي بسياري ميشوند.
وي ادامه داد: با استفاده از اين سيستم ميتوان سرعت تخريب را به ميزان قابل توجهي كاهش داد و به غير از حفظ اثر، در زمان و هزينه مرمت اين آثار نيز صرفه جويي كرد. وي گفت: جهت دستيابي به اهداف مد نظر ابتدا نانو ذرات دي اكسيد تيتانيوم به روش سل – ژل سنتز شد. پس از لايه نشاني نانو ذرات به روش افشانه پيروليز بر روي سطح شيشه و ساخت ويترين، آزمونهاي پير سازي تسريع شده حرارتي – رطوبتي، نوري و بيولوژيكي بر روي نمونه كاغذ استاندارد صورت گرفت، براي مقايسه اين آزمايشها بر روي نمونههاي موجود در ويترين معمولي نيز صورت گرفت. نمونه كاغذي نگهداري شده در ويترين طراحي شده با كمك فناوري نانو، در مقايسه با ويترين معمولي، فرايند اكسيداسيون سلولز را در طي دوره پيرسازي به شدت كاهش داده است.
استحكام فيزيكي كاغذ نيز بعد از پير سازي همچنان حفظ شد، به علاوه رشد قارچ و باكتري در اين سيستم به ميزان قابل توجهي كاهش يافته و رنگ پريدگي ناشي از نور در پير سازي نوري مشاهده نشده است. به طور كلي اثر در يك دوره صد ساله پير سازي به خوبي در برابر عوامل آسيب رسان مختلف شيميايي، فيزيكي و بيولوژيكي حفاظت ميشود. افزودن قابليتهاي بيشتر و ارتقاي كيفيت فعلي اين سيستم در دستور كار اين گروه تحقيقاتي قرار دارد. اين تحقيقات حاصل همكاري مريم افشار پور (عضو هيات علمي پژوهشگاه شيمي و مهندسي شيمي ايران) و محمد حدادي (دانشجوي دكتراي مرمت آثار تاريخي دانشگاه هنر اصفهان) است كه نتايج آن در مجله Journal of Cultural Heritage (جلد ۱۵، شماره ۵، سال ۲۰۱۴، صفحات ۵۶۹ تا ۵۷۴) به چاپ رسيده است.
وي ادامه داد: طراحي محفظهها به گونه اي صورت گرفته كه با بهينه كردن شرايط محيطي و مقابله با عوامل آسيب رسان، به نگهداري و حفظ آثار كمك مي كند، براي اين منظور از خواص منحصر به فرد نانو ذرات دي اكسيد تيتانيوم بهره گرفته شده كه به صورت لايه بيروني بر روي سطح شيشه قرار گرفته اند. افشار پور افزود: اين محفظهها كاملا شفاف بوده و به دليل دارا بودن خواصي همچون فيلتر كردن اشعه UV، خواص ضد قارچي و تجزيه ي آلايندههاي هوا باعث كاهش آسيبهاي محيطي و افزايش طول عمر اثر (به ويژه كتب و دست نوشتههاي تاريخي) ميشود. وي گفت: نتايج حاكي از توانايي اين سيستم در جلوگيري از تخريب ناشي از اكسيداسيون سلولز، رنگ پريدگي، تخريب ناشي از قارچ براي مدت طولاني است، از نتايج اين طرح، كه به شماره ۷۲۰۰۴ ثبت اختراع شده است؛ ميتوان در مخازن و سالنهاي نمايش موزهها، كتابخانهها و گالريها استفاده كرد. افشار پور ساير مزيتهاي اين روش را بيان كرد و افزود: صرف نظر از آسيبهاي وارده به آثار تاريخي، مرمت و درمان اين آثار نيازمند زمان و هزينه بسياري است، از آنجايي كه حجم آثار در كتابخانهها و موزهها بسيار زياد است، متاسفانه تا قبل از مرمت دچار تخريبهاي بسياري ميشوند.
وي ادامه داد: با استفاده از اين سيستم ميتوان سرعت تخريب را به ميزان قابل توجهي كاهش داد و به غير از حفظ اثر، در زمان و هزينه مرمت اين آثار نيز صرفه جويي كرد. وي گفت: جهت دستيابي به اهداف مد نظر ابتدا نانو ذرات دي اكسيد تيتانيوم به روش سل – ژل سنتز شد. پس از لايه نشاني نانو ذرات به روش افشانه پيروليز بر روي سطح شيشه و ساخت ويترين، آزمونهاي پير سازي تسريع شده حرارتي – رطوبتي، نوري و بيولوژيكي بر روي نمونه كاغذ استاندارد صورت گرفت، براي مقايسه اين آزمايشها بر روي نمونههاي موجود در ويترين معمولي نيز صورت گرفت. نمونه كاغذي نگهداري شده در ويترين طراحي شده با كمك فناوري نانو، در مقايسه با ويترين معمولي، فرايند اكسيداسيون سلولز را در طي دوره پيرسازي به شدت كاهش داده است.
استحكام فيزيكي كاغذ نيز بعد از پير سازي همچنان حفظ شد، به علاوه رشد قارچ و باكتري در اين سيستم به ميزان قابل توجهي كاهش يافته و رنگ پريدگي ناشي از نور در پير سازي نوري مشاهده نشده است. به طور كلي اثر در يك دوره صد ساله پير سازي به خوبي در برابر عوامل آسيب رسان مختلف شيميايي، فيزيكي و بيولوژيكي حفاظت ميشود. افزودن قابليتهاي بيشتر و ارتقاي كيفيت فعلي اين سيستم در دستور كار اين گروه تحقيقاتي قرار دارد. اين تحقيقات حاصل همكاري مريم افشار پور (عضو هيات علمي پژوهشگاه شيمي و مهندسي شيمي ايران) و محمد حدادي (دانشجوي دكتراي مرمت آثار تاريخي دانشگاه هنر اصفهان) است كه نتايج آن در مجله Journal of Cultural Heritage (جلد ۱۵، شماره ۵، سال ۲۰۱۴، صفحات ۵۶۹ تا ۵۷۴) به چاپ رسيده است.
برچسب: نانو، محصولات نانو، فروشگاه نانو، nano، فناوري نانو،
امتیاز:
بازدید: